آیت الله دکتر رضا رمضانی گیلانی از همان آغاز طعم سخت زندگی و کار در مزارع چای و برنجزاران را چشید ولی همت عالی‌اش او را از تحصیل و کوشش دور نکرد. بدین ساز ضمن تحصیل در مقطع متوسطه در سال 1356 وارد حوزه علمیه رشت گردید و تا سال 1361 از محضر علمای بزرگوار رشت همچون: مرحوم شرفی، قاهری، ظهیری و مرحوم آیت الله لاکانی بهره‌مند گردید. جالب آن که به علت ذکاوت ذهن و تلاش و همت در امر تحصیل، به توانمندی در امر تدریس رسید و به موازات تحصیل به تدریس در حوزه علمیه رشت نیز پرداخت و این همه در حالی بود که با حضور در میان نیروهای انقلابی، به روند انقلاب و مبارزه با نیروهای منافق خصوصا از طریق فعالیت در انجمن اسلامی بلال حبشی در مسجد قاسمیه محله رازی رشت همت گمارد.
در سال 1361 با مشاوره اساتید خود عازم مشهد مقدس گردید تا در کنار بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) از محضر علمایی بزرگ ، چون خطرات آیات سبزواری، صالحی خراسانی، رضازاده، مرتضوی و فیلسوف بزرگ معاصرعلامه سید جلال الدین آشتیانی تلمذ نماید. در خلال این سالها تا سال 1366 ضمن تحصیل به تدریس دروسی چون مختصرالمعانی، شرح نظام، سیوطی، مغنی، معالم الاصول، حاشیه ملاعبد الله، اصول فقه و لمعه نیز مشغول گردید.
امر مقدس تحصیل، حضرت استاد را از امر عظیم و مهم دفاع مقدس دور نکرد و به دفعات در میادین مقدس جنگ برای وظیفه دینی و انقلابی حضور یافت تا در کنار رزمندگان اسلام به امر تبلیغ دین و مبارزه با دشمنان بپردازد.
معظم له در سال 66 برای ادامه تحصیل وارد حوزه علمیه قم شدند و این نقطه عطفی در حرکت علمی ایشان گردید. در شهر مقدس قم از دروس اساتید بزرگواری در فقه و اصول چون حضرات آیات فاضل لنکرانی، وحید خراسانی، مکارم شیرازی، جعفر سبحانی و در تفسیر، فلسفه و عرفان؛ از حضرات آیات جوادی آملی، حسن زاده آملی، انصاری شیرازی و حکیم عسگری گیلانی بهره‌مند گردیدند .
مدارک علمی و سوابق تدریس در حوزه:
آیت الله دکتر رضا رمضانی گیلانی در ضمن تحصیلات حوزوی در سال 1369 مدرک پایان سطح 3 در سال 1375 معادل کارشناسی ارشد در رشته فقه و معارف اسلامی و در سال 1384 مدرک سطح 4 (دکترا) را دریافت نمودند و در تحصیلات کلاسیک در سال 1361 دیپلم و در سال 1373 کارشناسی ارشد در رشته فلسفه را از دانشگاه قم دریافت کردند.
توانمندی استاد رمضانی گیلانی در درک مفاهیم علمی موجب آن شد که از همان آغاز تحصیل ، به تدریس نیز روی بیاورند و این سابقه 25 ساله تدریس ، شامل تدریس در حوزه‌های علمیه رشت، مشهد، قم و کرج و در رشته‌های فقه، اصول، فلسفه، عرفان، اخلاق و تفسیر بوده است.
ایشان دروس حوزوی را از دروس مقدمات تا چندین سال درس خارج فقه و اصول را با توفیق الهی تدریس کردند و اکنون نیز به خاطر علاقه فراوان به امر تدریس، با کثرت فعالیتهای تبلیغی و تألیفی در مسئولیت جدید برای عده ای از فضلاء به امر تدریس فقه مشغول می باشند.
سوابق تدریس در دانشگاه:
آیت الله دکتر رمضانی گیلانی سالیانی در دانشگاههای استان گیلان همچون دانشگاه گیلان، علوم پزشکی، دانشگاه آزاد، دروسی چون مرصاد العباد، کلام اسلامی، کلام جدید، متدولوژی، اخلاق و معارف اسلامی را تدریس نمودند و همین سابقۀ تدریس در دانشگاههای قم، آزاد کرج برای مقاطع کارشناسی ارشدو همچنین چندین ترم در مرکز جهانی علوم اسلامی ـ مخصوص طلاب خارجی ـ ادامه داشته است .
دیگر فعالیتهای علمی:
فعالیت علمی آیت الله دکتر رمضانی گیلانی محدود به محیط‌های دانشگاهی و حوزوی نبوده است، استاد در عرضه مطالب و معارف اسلامی در رسانه‌ها از حدود 14 سال پیش اهتمام داشته‌اند و چهره و بیان ایشان برای بسیاری از مخاطبان صدا و سیمای جمهوری که در نشست‌ها وسحرهای ماه مبارک رمضان و حتی مخاطبان خارجی از طریق شبکه جام جم به یاد ماندنی و دلنشین بوده است. در عرضه مباحث اجتماعی، تربیتی نیز یکی از کارشناسان ارشد رادیومعارف بوده‌اند و در میزگردهای فرهنگی، اجتماعی شبکه‌های مختلف داخلی و حتی خارجی به فراخور حال حضور مؤثری داشته‌اند.
استاد رمضانی گیلانی در مسیر فعالیتهای علمی خود عضو یت دو گروه کلام و فلسفه دفتر تبلغات شهری حوزه علمیه
قم وارزیاب مقالات دائره المعارف قرآن کریم را نیزعهده دار بوده است .
در مسیر فعالیتهای علمی استاد رمضانی گیلانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
ـ ارزیاب مقالات دائره المعارف قرآن کریم
ـ عضو گروه کلام و فلسفه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
ـ استاد مشاور چندین رساله دانشگاهی
ـ استاد راهنما و مشاور رساله‌های سطح 3 و 4 دکترا حوزه علمیه قم
ـ عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از سال 1382 تا کنون
آثار و تألیفات استاد :
توفیقات استاد صرفا در عرضه مفاهیم دینی در قالب بیان نبوده است بلکه در عرصه بنان و قلم نیز توفیق عرضه حدود 20 اثر علمی ـ فرهنگی دینی با موضوعاتی چون فرهنگ، دین پژوهی، اخلاق، عاشورا، مباحث اجتماعی، قرآن پژوهی، تفسیر نهج البلاغه، حقوق زنان، مشکلات جوانان، داشته‌اند و به همین میزان نیز مقالاتی در مجلات علمی ـ تخصصی چون قبسات عرضه نموده‌اند. هم اکنون به همت جمعی از شاگردان ایشان بیش از 10 اثر از ایشان آماده چاپ است و بررسی بقیه آثار ایشان که در 30 موضوع مختلف قرآنی، کلامی، فلسفی، اجتماعی، جوانان به آینده موکول شده است.
لازم به یادآوری است که برخی از این کتب، شرح متون درسی کتب حوزوی مانند کفایه، بدائة الحکمه و نهایة الحکمه و شرح منظومه است که انشاءالله پس از چاپ مورد بهره مندی طلاب واقع خواهد شد.
ارتباط با مردم شریف گیلان:
در طی این سالیان گوناگون ـ چه مواقعی که حضرت استاد حضور رسمی در استان داشته‌اند و چه آن هنگام که نظام، مسئولیتی خارج از استان به ایشان محول نمود، ارتباط ایشان با استان و مردم شریف گیلان و نیز کسب آگاهی از دردها و مشکلات و محرومیت‌های این مردم شریف قطع نگردید. از نکته‌های جالب توجه برای اطرافیان استاد آن است که ایشان هم و غم جدی برای حفظ این ارتباط داشته‌اند حتی در برهه‌ای که مسئولیت خطیر نمایندگی ولی فقیه و امام جمعه کرج بوده‌اند با آن حساسیت‌ها و نیازهای کلان شهری چون کرج، این ارتباط حفظ گردید و نمودار بارز آن حضور در بعضی جلسات احیاء شب های قدر و صبحهای دهه اول محرم بود که در طول این 20 ساله حتی یکبار هم قطع نگردید. از جمله خدمات فرهنگی ـ اجتماعی ایشان در استان می‌توان به تأسیس مجتمع فرهنگی دینی عترت (سال 1377) و تأسیس موسسه خیریه حضرت ابوالفضل العباس (1379) و تأسیس هیئت متوسلین ائمه اطهار رشت (1366) نام برد که هر کدام در عرصه‌های گوناگون فرهنگی ـ اجتماعی اثرات شایانی داشته‌اند:
مسئولیت‌ها و توفیقات خدمت:
نکته‌ای که تمامی مرتبطان و علاقمندان به آیت الله دکتر رمضانی گیلانی در طول این سالیان شهادت می‌دهند گریزان بودن ایشان از پذیرش مسئولیت‌ها بوده است به گونه‌ای که همیشه مسئولیت بدنبال ایشان بوده است تا ایشان در پی آن و این سیره سلف بزرگان و شهدایی است که استاد با آنان حشر و نشر داشته است. ولی هرگاه هم که احساس تکلیف می‌کردند که باید مسئولیتی را متقبل شوند، پذیرش آن منجر به تحول بنیادین در حیطه مسئولیت ایشان می‌گردید. دانشجویانی که در سال 70 الی 72 در دانشگاه گیلان درس می‌خواندند و هم اینک مسئولیت‌های رده بالای کشور را دارا هستند طعم شیرین مدیریت دینی ایشان را به یاد دارند. چه اینکه این حلاوت شیرینی برای دانشجویان سالهای 76 الی 80 دانشگاه قم ـ که ایشان مسئولیت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در این دانشگاه را داشته‌اند ـ در خاطره ها مانده است و این ارتباط علمی ، فرهنکی دانشجوبان با ایشان آنگونه بود که نظام تشخیص داد که درجایگاه
عضو شورای نمایندگی مقام معظم رهبری در نهاد دانشگاهها ـ که عالی‌ترین مرجع تصمیم گیری در این بخش می‌‌باشد منتسب نماید.
ماندگارترین اثر مدیریتی ایشان در سال 80 الی 84 در کلان شهر کرج است که در جایگاه نماینده مقام معظم رهبری و امام جمعه این شهر توفیق خدمت داشته‌اند که به شهادت مسولان ارشد و نمایندگان و نیز مسولان ارشد شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور، تحولی که ایشان در این مقطع در شهر کرج به جای گذاشتند، موجب پیدایش نسلی جوان، شاداب، مومن، پرشور فهیم در کرج گردید و طرحهایی که در زمان ایشان در نهاد نماز جمعه کرج اجرا شد (از قبیل طرح طلوع، طرح شناخت و ..) طرحهای نمونه و الگو برای کل کشور گردید و درسیمنارهای متعدد در جمع مسولان فرهنگی جهت الگو برداری عرضه شد.
این توفیقات موجب آن شد که برای رفع برخی از نیازهای نظام در سطح بین المللی از ایشان استفاده شود و در طی سفرهایی به انگلستان، اندونزی موفق به انجام خدمت شوند و هم اکنون حضرت استاد در ماموریت جدید خود امام جمعه اتریش و مسئول مرکز امام علی(ع) وین می‌باشند.
ارتباط با جوانان، دانشجویان و طلاب:
ارتباط عاطفی که حضرت استاد با جوانان برقرار می‌کنند، واقعیتی است که نیاز به تشریح ندارد و رفع عطش جوانان گیلانی و غیرگیلانی از محضر پر فیض ایشان و رفع مشکلات روحی، اخلاقی در پای درس و منابر ایشان موجب رونق برنامه‌های مذهبی گردیده است. خاطرات معنوی و به یاد ماندنی شب‌های قدر، اوج تلذذ معنوی جوانان و اقشار دیگر از مجالس ایشان است .
همچنین ارتباط استاد با گروههای طلاب گیلانی و دیگر مناطق در قالب جلسات معرفت نفس و چه جلسات تدریس و دیگر مباحث اخلاقی، آنگونه است که از ایشان بعنوان یکی از اساتید برجسته حوزه ـ خصوصا در مباحث اخلاقی، تربیتی و فلسفی ـ یاد می‌کنند.